In grootmoeders tijd was geklaarde boter een veelgebruikt ingrediënt in de keuken. Deze kooktechniek werd toegepast om ongewenste bestanddelen uit gesmolten boter te verwijderen, waardoor een heldere en pure boter ontstond. Geklaarde boter had een langere houdbaarheid dan gewone boter, een hoger rookpunt en een zuivere smaak. Het was een veelzijdig ingrediënt dat gebruikt kon worden bij het bakken, braden en het maken van sauzen. In dit artikel zullen we de traditie van het klaren van boter verkennen en de redenen achter het gebruik ervan in grootmoeders tijd.
Waarom boter klaren?
In grootmoeders tijd werd geklaarde boter om verschillende redenen veel gebruikt in de keuken. Ten eerste had geklaarde boter een langere houdbaarheid dan gewone boter, waardoor het langer kon worden bewaard zonder bederf. Dit was vooral handig in tijden waarin er geen koelkasten waren om voedsel langer vers te houden.
Daarnaast had geklaarde boter een hoger rookpunt dan gewone boter, wat betekent dat het beter bestand was tegen hoge temperaturen. Dit maakte het ideaal voor het bakken en braden van voedsel, omdat het minder snel zou verbranden of een verbrande smaak zou krijgen.
Bovendien zorgde het klaren van boter ervoor dat de melkbestanddelen en water werden verwijderd, waardoor een heldere en pure boter ontstond. Dit maakte het geschikt voor het maken van sauzen, waarbij een heldere consistentie en een pure smaak gewenst waren.
Al met al bood geklaarde boter in grootmoeders tijd praktische voordelen op het gebied van houdbaarheid, kookprestaties en smaak, waardoor het een veelgebruikt ingrediënt was in traditionele recepten en bereidingswijzen.
Hoe boter te klaren
Zet de roomboter in een gietijzeren pan heel laag op, laat ze heel zacht doorkoken totdat alle schuim verdwenen is. Als je de boter niet meer hoort koken is ze goed. Onder het botervet bevinden zich alle niet vluchtige stoffen en ongerechtigheden uit de boter. Het botervet kan afgeschonken worden in goed schoongemaakte droge stenen potten. Als de geklaarde boter geheel gestold is, wordt ze bedekt met een papier waarop een dikke laag keukenzout.
Geklaarde boter kan gebruikt worden voor alles wat ‘botergebakken’ is. Vergis je niet, met botergebakken werd bedoeld ‘bakken in frituurvet’. Het was niet noodzakelijk dat al het vet uit geklaarde boter bestond, het mocht ook gemengd worden met een gelijke hoeveelheid reuzel.
Geklaarde boter werd ook zeer geschikt bevonden voor het invetten van vormen.