In de pagina’s van grootmoeders kookboeken vinden we recepten voor gebak die meer zijn dan alleen lekkernijen; ze zijn een stukje geschiedenis, geweven met herinneringen en tradities. Deze gebakjes, met hun eenvoudige ingrediënten en liefdevolle bereidingswijze, brengen ons terug naar een tijd waarin elk recept een verhaal vertelde.
Geschiedenis gebak
Werd er vroeger veel gebakken? Het staat te bezien. Immers, taarten en gebak kunnen alleen goed worden in een gelijkmatig verwarmde oven waarvan de onder- en bovenwarmte goed te regelen zijn. En daar schortte het juist aan. De ovens van circulatiefornuizen konden nog rondom verhit worden, maar in de ovens van eenvoudige kolenfornuizen was er van een gelijkmatige verhitting van de oven geen sprake. Het vereiste veel ervaring en veel toezicht – dus veel tijd – om uit een ongelijkmatig verwarmde oven een gelijkmatig gekleurd baksel te halen. Verwacht daarom niet veel gebakrecepten. Een samenstelster van een kookboek uit de tweede helft van de 19e eeuw vermeldt dat ze met opzet de recepten van veel taarten en koekjes weglaat en slechts geeft wat in de keuken van een gewoon gezin uitvoerbaar is.
Huisbak of tarwebrood
Maak zelf je brood. Kijk hier voor het recept.
‘Laat het verdere werk over aan de confiseurs en cuisiniers,’ adviseert zij, ‘zij kunnen het beter, zij hebben betere ovens en allerlei hulpmiddelen die wij missen.’
Toch waren ze er wel, de grootmoeders en gedienstigen die konden toveren, die, ondanks de gebrekkige hulpmiddelen, maar dankzij hun ervaring en kennis van zaken net met veel geduld de heerlijkste tulbanden en andere gebakken uit een ongelijkmatig verhitte oven haalden. Aan deze baksters in spé geeft een andere schrijfster als advies: ‘Gebruik altijd droog meel, zuivere boter, verse eieren en goede gist en roer het deeg goed, namelijk schielijk en zonder ophouden naar dezelfde zijde en besla het beslag met een houten lepel gedurende een kwartier om het fijn en zacht te maken…’.
Maak zelf je bakpoeder!
Kijk hier voor meer informatie.
